به اعتقاد کارشناسان منطقه آزاد ارس، یکی از توسعه‌یافته‌ترین مناطق آزاد کشور است. به گزارش ایرنا، منطقه آزاد ارس با حدود ۱۴ سال سابقه فعالیت، بیش از ۵۰ هزار هکتار وسعت و سه ناحیه منفصل متأثر از قوانین دست‌وپاگیر است به‌طوری‌که فعالیت آن در یک سال اخیر با رکود چشمگیری به‌ویژه در حوزه صنوف خرد مواجه شده است.
قاچاق کالا در مناطق آزاد بی‌معنی است
مشاور رئیس‌جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد در نشست مشترک فراکسیون مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مجلس در منطقه آزاد ارس اظهار کرد: یکی از مشکلات مهم در مناطق آزاد، عدم اجرای مقررات و قوانین آزاد از همان ابتدای امر بوده است که از نمایندگان مجلس می‌خواهیم کمک کنند که این قانون اجرایی شود. مرتضی بانک با انتقاد از قوانین مربوط به محدودیت و ممنوعیت ورود کالا از طریق مناطق آزاد گفت: اصناف این منطقه سال‌ها پیش بر اساس یک قانون در اینجا سرمایه‌گذاری کرده‌اند که حالا عدم اجرای قانون، گریبان گیر آن‌ها شده است. بانک افزود: این تفکر در مناطق آزاد باید نهادینه شود که قانون حاکم بر این مناطق خارج از قوانین معمول کشور است که در غیر این صورت نمی‌توان نام منطقه آزاد بر روی آن گذاشت. او با بیان اینکه برخی‌ها به دنبال مطرح کردن موضوع قاچاق در مناطق آزاد هستند، گفت: ورود هر نوع کالا به منطقه آزاد، آزاد بوده و هیچ محصولی قاچاق نیست مگر اینکه به‌صورت قاچاق وارد سرزمین اصلی شود. دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور با اشاره‌ای به سرمایه‌گذاری خارجی در مناطق آزاد اظهار کرد: این میزان در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶ از چهار هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار به ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد رسیده است. بانک با بیان اینکه امیدوارم لایحه مناطق آزاد در شهریور به نتیجه نهایی برسد، اظهار کرد: مناطق آزاد تفکر انسجام می‌خواهد و باید خارج از قوانین کشور اداره شوند چراکه سرمایه‌گذار محل امنی برای سرمایه‌اش می‌خواهد.
۱۱ میلیون نفر سفر به منطقه آزاد ارس انجام‌شده است
مدیرعامل منطقه آزاد ارس با بیان اینکه برای اولین بار تراز تجاری منطقه مثبت شد، گفت: در مقابل ۲۵۱ میلیون دلار صادرات تنها ۵۹ میلیون دلار واردات از این منطقه انجام‌شده است. محسن نریمان با تشریح فعالیت‌های منطقه آزاد ارس در ۲ سال گذشته اظهار کرد: دو ترازی که در کارگروه شورای عالی ارائه دادیم هر دو مطلوب اعلام‌شده و حسابرسان نیز آن را تائید کرده‌اند. او افزود: باوجود مشکلاتی که در سال ۱۳۹۷ داشتیم، صادراتمان نسبت به سال ۱۳۹۶ افزایش‌یافته و تراز تجاریمان ۱۸۰ میلیون دلار بود و تلاش می‌کنیم امسال نیز این موفقیت را تکرار کرده و از طرفی واردات را نیز کاهش دهیم. نریمان با بیان اینکه منطقه آزاد ارس به دلیل نزدیکی به ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان به‌عنوان دروازه اوراسیا محسوب می‌شود، افزود: جلفا در محور جاده ابریشم واقع‌شده است و خط ریلمان قدیمی‌ترین خط ریل کشور است که به دنبال بازسازی و توسعه هستیم.
مشکلات منطقه آزاد ارس کل مشکلات مناطق آزاد است
استاندار آذربایجان شرقی در این زمینه گفت: منطقه تجاری - صنعتی آزاد ارس یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های این استان پهناور و استراتژیک کشور است و در سایه فعالیت‌های ارزشمند مدیران منطقه و پیگیری‌های نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، به این وضعیت رسیده است. محمدرضا پورمحمدی بر ضرورت توجه به بهره‌برداری از معادن استان تأکید کرد و گفت: یک درصد از مجموع معادن مس جهان در آذربایجان شرقی قرار دارد و وجود بیش از ۴۰ هزار تن معادن طلا و سایر معادن ارزشمند، بر اهمیت توجه ویژه مسئولان امر به این استان می‌افزاید. استاندار آذربایجان شرقی ادامه داد: به‌رغم وجود ظرفیت‌های بسیار ارزشمند معدنی در استان، آن‌چنان‌که بایدوشاید به فرآوری و بهره‌برداری از این نعمات، توجه نشده است. پورمحمدی از تولید ۳۵ درصدی قطعات خودرو کشور در آذربایجان شرقی خبر داد و افزود: پایتختی ملی شیرینی و شکلات، وجود یک هزار و ۸۰۰ آثار ثبت‌شده ملی و بین‌المللی از دیگر ظرفیت‌های استان است. او همچنین از افزایش ۸۷ درصدی گردشگران داخلی، ۳۷ درصدی گردشگران خارجی و ۴۰ درصدی صادرات غیرنفتی آذربایجان شرقی در چهارماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد و گفت: سال گذشته ۲/۲ میلیارد دلار و امسال ۸۰۰ میلیون یورو صادرات غیرنفتی از استان انجام‌شده است.
قوانین سرزمین اصلی مناطق آزاد را فلج کرده است
نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون مناطق آزاد با بیان اینکه انگ قاچاق را بدون سند و مدرک به مناطق آزاد چسبانده و جلوی فعالیت واقعی مناطق آزاد را گرفته‌اند، اظهار کرد: مناطق آزاد را تصویب کردیم که گیرودار اداری نداشته باشد؛ گفتیم همه ادارات باید اختیاراتشان را به منطق آزاد بسپارند و عوارض و دارایی نباید بدهند. محمد حسن نژاد افزود: در منطقه آزاد ارس هم مرزبانی و هم گمرک مستقر است و دور آن حصار کشی شده و نیروی انتظامی هم فعال است پس چگونه می‌شود قاچاق انجام داد. او ادامه داد: زمان جنگ ۶۰ درصد نیاز کشور از گمرک جلفا تأمین می‌شد بنابراین واردات کل گمرک را به‌حساب مناطق آزاد می‌گذارند، کالای همراه مسافر را برای مناطق آزاد ممنوع کرده‌ایم که به ضرر منطقه آزاد است. حسن نژاد با بیان اینکه خودمان به کسبه برای ایجاد فروشگاه مجوز دادیم ولی با تدوین قانون غلط عملا جلوی فعالیت اقتصادی آن‌ها را گرفته‌ایم، اظهار کرد: تولید فرایندی دارد که یک‌شبه محقق نمی‌شود، وقتی جلوی واردات مناطق آزاد گرفته شود قاچاق و کولبری اتفاق می‌افتد. نماینده مردم کلیبر و هوراند در مجلس نیز گفت: قرار بود مناطق آزاد یک سری مشکلات اقتصادی و مشکل صادرات و واردات را حل بکند و فلسفه وجودی مناطق آزاد بیشتر واردات بود که خوشبختانه نوسانات ارزی باعث شد صادرات بر واردات پیشی بگیرد. قلی الله قلی زاده با بیان اینکه منطقه آزاد ارس در چند سال اخیر عملا به تعطیلی کشیده شده است، افزود: این امر به تصمیمات غلط دست‌اندرکاران و مسئولان برمی‌گردد؛ اگر در خانه‌ای دزدی شود خانه را خراب نمی‌کنند بلکه دزد را گرفته و مبادی دزدی را می‌گیرند، اگر بر فرض در منطقه آزاد قاچاق هم باشد باید جلوی آن را گرفت و به‌جای حل مسئله صورت‌مسئله را پاک نمی‌کنند.
